Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας: Το Ιράν δεν βρίσκεται μακριά από την απόκτηση πυρηνικού όπλου

Το Ιράν «δεν βρίσκεται μακριά» από την απόκτηση πυρηνικού όπλου, προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Ραφαέλ Γκρόσι στο περιθώριο συνομιλιών που είχε χθες, Τετάρτη, στην Τεχεράνη.

Οι δυτικές χώρες, με πρώτες τις ΗΠΑ, και το Ισραήλ υποψιάζονται εδώ και καιρό το Ιράν ότι θέλει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο. Η Τεχεράνη απορρίπτει τις υποψίες αυτές και υπερασπίζεται το δικαίωμά της σε ένα πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, ιδίως την παραγωγή ενέργειας.

«Είναι σαν ένα παζλ, αυτοί (οι Ιρανοί) έχουν τα κομμάτια και θα μπορούσαν ενδεχομένως μια μέρα να τα ενώσουν. Υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσουν προτού φτάσουν εκεί. Ωστόσο δεν βρίσκονται μακριά, θα πρέπει να το ξέρουμε αυτό», δήλωσε ο Γκρόσι σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Le Monde που κυκλοφόρησε χθες.

Ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ έφτασε χθες στην Τεχεράνη, πριν από νέες συνομιλίες ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που αναμένεται να διεξαχθούν το Μεγάλο Σάββατο στη Ρώμη.

Ο ΔΟΑΕ είναι επιφορτισμένος με την επαλήθευση του ειρηνικού χαρακτήρα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

«Δεν αρκεί να λέτε στη διεθνή κοινότητα ‘δεν έχουμε πυρηνικό όπλο’ για να σας πιστέψουμε. Θα πρέπει να μπορούμε να το επαληθεύσουμε», πρόσθεσε ο Γκρόσι στη συνέντευξη που παραχώρησε.

Στην Τεχεράνη, ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ συναντήθηκε με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί.

Had useful discussion with visiting IAEA chief Grossi. In the coming months, the Agency can play a crucial role in peaceful settlement of the Iranian nuclear file.

As variety of spoilers are gathered to derail current negotiations, we need a Director General of Peace. 

Our… pic.twitter.com/bwWokSnGZj

— Seyed Abbas Araghchi (@araghchi) April 17, 2025

 Xαρακτήρισε τη συνάντησή τους «σημαντική». «Η συνεργασία με τον ΔΟΑΕ είναι απαραίτητη για να παράσχουμε αξιόπιστες εγγυήσεις για τον ειρηνικό χαρακτήρα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος τη στιγμή που η διπλωματία γίνεται επειγόντως απαραίτητη», σημείωσε σε ανάρτησή του στο X.

Από την πλευρά του ο Αραγτσί εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του στο ίδιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης για μια «χρήσιμη συζήτηση» με τον Γκρόσι. «Τους προσεχείς μήνες, ο οργανισμός μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ειρηνική ρύθμιση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος», υπογράμμισε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών.

«Είμαστε διατεθειμένοι να δείξουμε εμπιστοσύνη στον Γκρόσι όσον αφορά την αποστολή του να διατηρηθεί ο οργανισμός στο περιθώριο της πολιτικής και της πολιτικοποίησης και να επικεντρωθεί στην τεχνική εντολή του», πρόσθεσε ο Αραγτσί, κρίνοντας ότι «ταραχοποιοί συνασπίζονται για να οδηγήσουν σε εκτροχιασμό τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη».

Ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ αναμένεται σήμερα να έχει συνομιλίες με τον επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, τον Μοχαμάντ Εσλαμί.

Οι έμμεσες συνομιλίες, με τη μεσολάβηση του Ομάν, ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν άρχισαν στις 12 Απριλίου στο Μουσκάτ από τον Αραγτσί και τον ειδικό απεσταλμένο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ.

Αυτές θα συνεχιστούν μεθαύριο, Σάββατο, στη Ρώμη, μετέδωσε χθες η κρατική τηλεόραση του Ιράν, ενώ η πληροφορία αυτή επιβεβαιώθηκε στο AFP από το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Πριν από τις νέες αυτές έμμεσες συνομιλίες ανάμεσα στις δύο εχθρικές χώρες, οι οποίες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις από το 1980, ο Αραγτσί δήλωσε ότι το ζήτημα του εμπλουτισμού ουρανίου «δεν είναι διαπραγματεύσιμο».

Αυτή φάνηκε να είναι η αντίδρασή του σε δήλωση του Γουίτκοφ, ο οποίος σημείωσε την Τρίτη ότι «το Ιράν οφείλει να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμά του εμπλουτισμού και στρατιωτικοποίησης, και να το εξαλείψει».

Ωστόσο, το σχόλιο αυτό του Γουίτκοφ φάνηκε να έρχεται σε αντίθεση με δηλώσεις που είχε κάνει την προηγουμένη στο δίκτυο Fox News, στις οποίες είχε αποφύγει να ζητήσει την πλήρη διάλυση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

«Στη διπλωματία, μια τέτοιου είδους αλλαγή δημιουργεί τον κίνδυνο να υπονομευτεί οποιοδήποτε άνοιγμα», κατήγγειλε στο X ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Εσμαΐλ Μπαγαΐ.

Στη Ρωσία ο Ιρανός ΥΠΕΞ

Ο Αραγτσί αναμένεται εξάλλου σήμερα στη Ρωσία για συνομιλίες για το ζήτημα του πυρηνικού του προγράμματος. Θα μεταφέρει στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν γραπτό μήνυμα του ανώτατου ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ.

Η Ρωσία είναι ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης που είχε συναφθεί με το Ιράν το 2015, η οποία ωστόσο έπαψε να ισχύει μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από αυτήν κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο το 2018 και να επιβληθούν εκ νέου κυρώσεις στο Ιράν.

Η Γαλλία, η Βρετανία, η Κίνα και η Γερμανία είναι επίσης συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας αυτής, η οποία προβλέπει την άρση των διεθνών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν με αντάλλαγμα να τεθεί ένα πλαίσιο στο πυρηνικό του πρόγραμμα από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.

Σύμφωνα με τον οργανισμό, το Ιράν σεβόταν τις δεσμεύσεις του ως την απόσυρση των ΗΠΑ το 2018 και την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων.

Μετά την επιστροφή του τον Ιανουάριο στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε το Ιράν να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία και απείλησε να βομβαρδίσει τη χώρα στην περίπτωση που αποτύχει η διπλωματία.

Ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν δήλωσε χθες ότι θέλει «να συναφθεί» συμφωνία με τις ΗΠΑ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Επίσης την Τρίτη, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, αυτός που λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις για τα στρατηγικής σημασίας ζητήματα στο Ιράν, χαιρέτισε τις συνομιλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά εξέφρασε επιφυλακτικότητα όσον αφορά την έκβασή τους.

Το Ιράν είναι το μόνο κράτος χωρίς πυρηνικά όπλα που εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλό ποσοστό (60%), το οποίο βρίσκεται κοντά στο 90% που χρειάζεται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου, ενώ συνεχίζει να συσσωρεύει σημαντικά αποθέματα σχάσιμου υλικού, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ.

Το 3,67% ήταν το ανώτατο όριο εμπλουτισμού που όριζε η συμφωνία του 2015.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ