Ένα διαφορετικό ταξίδι, προς ένα μέρος που λίγοι έχουν φτάσει, με την Έλλη Κασόλη και την κάμερα του Prime Time
Στην καρδιά της κεντρικής Αφρικής χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα υπάρχει μία κοινότητα που δεν έσβησε ποτέ και μέτρα πάνω από 100 χρόνια ιστορίας. Η ελληνική κοινότητα. Εργάτες, έμποροι, άνθρωποι με όραμα που ρίζωσαν εκεί, έριξαν άγκυρα και έχουν ιστορίες συγκλονιστικές.
Η Έλλη Κασόλη και η κάμερα του Prime Time έφτασαν στο Λουμπουμπάσι στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και μας παρουσιάζουν ιστορίες Ελλήνων που δεν έχουν γραφτεί ποτέ στα βιβλία ιστορίας.
Οι πρώτοι Έλληνες έφτασαν εκεί στις αρχές του 20ου αιώνα, αναζητώντας ευκαιρίες και μία καλύτερη ζωή. Σήμερα στους δρόμους του Λουμπουμπάσι, η ζωή είναι ασταμάτητη και μοιάζει να γυρίζει μέσα σε ένα ατελείωτο παιχνίδι αντιφάσεων. Παιδιά που σκαρφαλώνουν στα αυτοκίνητα, κόρνες, φωνές, χρώματα, ήχοι, κίνηση.
Και μέσα σε αυτή την ένταση εμφανίζονται πρόσωπα που συνδέουν τις εποχές. Παρουσίες που ξεχωρίζουν χωρίς να προσπαθούν να ξεφύγουν από το τοπίο.
Όπως η κα Αργυρώ Παυλίδου, 75 χρονών, η οποία βρίσκεται στην Αφρική από το 1969 με τον σύζυγό της, “για μια καλύτερη ζωή”, όπως λέει η ίδια.
[embedded content]
“Κλειδί” ο σιδηρόδρομος
Σύμφωνα με τον Αντώνη Χαλδαίο, ιστορικό και ερευνητή, το Λουμπουμπάσι ήρθε στην ιστορία της Ευρώπης και γενικά του δυτικού κόσμου μέσα από τον σιδηρόδρομο. Μεταξύ των πρώτων Ευρωπαίων λευκών που βρέθηκαν στην περιοχή ήταν και κάποιοι Έλληνες έμποροι οι οποίοι προσπαθούσαν να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα.
[embedded content]
Οι δρόμοι είναι γεμάτοι ζωή και κίνηση. Τα αυτοκίνητα, τα μηχανάκια και οι πεζοί μάχονται για τον ίδιο χώρο. Είναι φανερό ότι η φτώχεια συνυπάρχει με τη ζωντάνια και την ελπίδα. Εικόνες διαφορετικές και ασυνήθιστες, αλλά ταυτόχρονα γεμάτες από τη δική τους μοναδική ομορφιά και ενέργεια.
Ο Κυριάκος Μεταξάς, επιχειρηματίας, γεννήθηκε στο Κονγκό. Άνοιξε με τον πατέρα του ένα αρτοποιείο το 1986, το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα.
[embedded content]
Οι εορτασμοί της 25ης Μαρτίου
Ανάμεσα σε φοίνικες και σκόνη, μια γιορτή ξεκινά. Με ελληνικές σημαίες, στεφάνια, και παιδιά – παιδιά Ελλήνων, Κονγκολέζων και μικτών οικογενειών – τιμούν την 25η Μαρτίου. Νωρίς το πρωί όλες οι οικογένειες των Ελλήνων συγκεντρώθηκαν στον ιερό ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που θεμελιώθηκε το 1956 με μάρμαρα που μεταφέρθηκαν από την Ελλάδα.
Κάτω από τη σκέπη της Παναγίας είναι όλοι ίσοι. Εκεί κοινώνησαν μαζί, μαύροι και λευκοί, και έψαλλαν με τον Θεοφιλέστατο Κοσμά – σε μια λειτουργία που θύμιζε πως η πίστη δεν έχει σύνορα και τα χιλιόμετρα δεν μπορούν να χωρίσουν κανέναν από τις παραδόσεις της πατρίδας του.
Όλη η ελληνική κοινότητα μιλάει ελληνικά. Αγαπάμε την Ελλάδα και μας αρέσει να είμαστε Έλληνες και να μιλάμε ελληνικά. λέει ο Γιώργος Ψαρομμάτης, Πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας, επιχειρηματίας.
[embedded content]
Παιδιά γεννημένα στην Αφρική, που όμως μεγάλωσαν με την Ελλάδα στην καρδιά τους, κρατούν τη γαλανόλευκη και παρελαύνουν με καμάρι — για μια πατρίδα που κάποια ίσως δεν είδαν ποτέ, αλλά νιώθουν δική τους.
Και μια παραδοσιακή ελληνική γιορτή, στήνεται στην Αφρική, με φουστανέλες που ανεμίζουν περήφανα και τραγούδια που μιλούν για ρίζες και μνήμες.
Το ελληνικό σχολείο του Λουμπουμπάσι
Μετά τη γιορτή, η ζωή συνεχίζεται στο σχολείο του Λουμπουμπάσι το οποίο το 1968 αναγνωρίστηκε ως ισότιμο με τα σχολεία του ελληνικού κράτους.Εκεί τα παιδιά δεν μαθαίνουν μόνο γράμματα, αλλά και πώς να κουβαλούν την Ελλάδα στις καρδιές τους κάθε μέρα. Είναι το τελευταίο και άρα το μοναδικό αμιγώς ελληνικό σχολείο σε όλη την υποσαχάρια Αφρική.
Σήμερα, στο σχολείο του Λουμπουμπάσι φοιτούν 20 παιδιά στο Γυμνάσιο – Λύκειο, 28 παιδιά στο Δημοτικό και 12 παιδιά στο Νηπιαγωγείο. Μέχρι τα τέλη του ’70, αρχές του ’80 το σχολείο είχε πάνω από 1.000 παιδιά.
[embedded content]
Πώς το έργο της Ελληνορθόδοξης ιεραποστολής αλλάζει ζωές σε μία πολύ φτωχή περιοχή του Κονγκό
Το Κολουέζι βρίσκεται μια ώρα μακριά από το Λουμπουμπάσι. Πρόκειται για μια από τις πιο σκληρές και ξεχασμένες γωνιές της Αφρικής. Και εκεί, όμως, υπάρχει η Ελλάδα, η ορθοδοξία. Σε ένα μέρος όπου η φτώχεια και οι δυσκολίες δεν είναι απλά στατιστικά νούμερα, είναι η πραγματικότητα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο, η ελπίδα. Η ιερά αποστολή εκεί δεν προσφέρει μόνο τροφή, στέγη και εκπαίδευση αλλά και κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, το αίσθημα ότι κανείς δεν είναι μόνος.
[embedded content]
Η εικόνα δύσκολα μπορεί να ξεχαστεί. Ιερείς αφρικανικής καταγωγής λειτουργούν στα ελληνικά και στα σουαχίλι με ζέση και
κατάνυξη.
[embedded content]
[embedded content]
Ακόμη ένα σημαντικό έργο της ιεραποστολής της ελληνορθόδοξης μητρόπολης της Κατάνγκα είναι το νοσοκομείο. Ξεκίνησε ως ένα πολύ μικρό ιατρείο πριν από περίπου 30 χρόνια, 15 χρόνια αργότερα έγινε η επέκταση και πλέον ονομάζεται νοσοκομείο Αγίων Αναργύρων. Το ελληνικό στοιχείο είναι έντονο και χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διευθυντής του νοσοκομείου που έχει δουλέψει στην Θεσσαλονίκη και την Κοζάνη.
Οι πρώτοι Έλληνες ήταν έμποροι
[embedded content]
Οι πρώτοι Έλληνες που βρέθηκαν στην περιοχή, ήταν έμποροι. Το επόμενο ρεύμα συντελέστηκε ακριβώς μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν κάποιος που μαθαίνει στο χωριό του για έναν τόπο όπου μπορεί να βρει διαμάντια, να βρει χρυσό, να βρει κάτι το οποίο θα του αλλάξει τη ζωή αυτόματα δημιουργείται μια εικόνα ότι θα πάω και θα βρω τη γη της Επαγγελίας, σημειώνει ο Αντώνης Χαλδαίος.
Σήμερα, στην πόλη του Λουμπουμπάσι βρίσκονται περίπου 330 με 340 Έλληνες.
Η συνύπαρξη των δύο κόσμων στην περιοχή δεν υπήρξε πάντα εύκολη. Περάσανε χρόνια έντασης, απομάκρυνσης και μεγάλων αδικιών. Την εποχή των εθνικοποιήσεων, πολλοί Έλληνες αναγκάστηκαν να φύγουν, αφήνοντας πίσω μια ζωή ολόκληρη. Όμως δεν έλειψαν και οι στιγμές που και οι ίδιοι έγιναν μέρος μιας άνισης σχέσης εξουσίας, αναπαράγοντας πρακτικές που πλήγωσαν τον ντόπιο πληθυσμό. Κι όμως, παρά τις πληγές, σήμερα οι δύο πλευρές ζουν μαζί — με σεβασμό, εμπιστοσύνη και με κοινές μνήμες.
Σήμερα η σχέση των Ελλήνων με τους ντόπιους είναι η καλύτερη από πάντα, τονίζει ο Γιώργος Ψαρομμάτης. “Και συμμετέχουμε στα κοινά χωρίς να δημιουργούμε προβλήματα, χωρίς να μπλεκόμαστε στα πολιτικά” συμπληρώνει.
Οι Έλληνες δεν ήταν αποικιοκράτες
[embedded content]
Την περίοδο της ανεξαρτησίας, οι Έλληνες αντιμετωπίστηκαν όπως οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Οπότε αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα.
“Εύχομαι ποτέ, ποτέ, ποτέ να μην το ξαναζήσω γιατί κάτι θυμόμαστε από το 1991 που μας είχαν μπαρκάρει σε αεροπλάνα και μας διώξανε άρον άρον, αναφέρει ο Ευάγγελος Μαριέτης, Ελληνας πρόξενος,
Είναι αξιοσημείωτο τότε ότι δεν πειράχτηκαν όλες οι ελληνικές περιουσίες την περίοδο των εθνικοποιήσεων, την περίοδο που οι Λευκοί έφευγαν από τη χώρα. Και αυτό είναι δηλωτικό ότι για κάποιους αναγνωρίστηκε η καλή συμπεριφορά, η καλή σχέση με τον ντόπιο πληθυσμό, τονίζει ο Αντώνης Χαλδαίος.
Οι 300 του Λεωνίδα
[embedded content]
Στο Κονγκό, οι Έλληνες ζουν μακριά από την πατρίδα τους, αλλά η Ελλάδα παραμένει πάντα μέρος της καρδιάς τους. Ξυπνά μέσα τους περηφάνια και συγκίνηση. Παρά τις δυσκολίες και τα χρόνια που πέρασαν, η Ελλάδα παραμένει το σπίτι τους, ακόμη και αν
οι συνθήκες δεν τους επέτρεψαν να επιστρέψουν.
Η ελληνική κοινότητα υπάρχει εδώ και 102 χρόνια και θα συνεχίσει να υπάρχει, έστω και με λίγους, υπογραμμίζει ο Πρόεδρος Ελλήνων του Κονγκό.
[embedded content]
“Αυτό το ταξίδι μάς οδήγησε σε μια άλλη Ελλάδα. Όχι γεωγραφικά, αλλά συναισθηματικά. Στην καρδιά της Αφρικής, συναντήσαμε ανθρώπους που μιλούν ελληνικά, που μεγάλωσαν μακριά, αλλά δεν ξέχασαν ποτέ. Που ένιωσαν ξεχασμένοι, αλλά ποτέ δεν έπαψαν να θυμούνται. Με μια βαθιά ανάγκη να πουν: ‘Δεν σας ξεχάσαμε — μην μας ξεχνάτε κι εσείς.’ Μέσα από τα λόγια τους, τις κινήσεις, τα βλέμματα, καταλάβαμε πως η Ελλάδα δεν είναι απλώς πατρίδα. Είναι ταυτότητα. Και όσο αυτοί οι άνθρωποι κρατούν την Ελλάδα μέσα τους — περήφανα, αθόρυβα, αληθινά — τόσο η πατρίδα μεγαλώνει. Όχι σε χάρτες, αλλά σε καρδιές. Γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη πράξη πίστης από το να κρατάς ζωντανό αυτό που σε διαμόρφωσε, όταν όλα γύρω σου αλλάζουν.” καταλήγει η Έλλη Κασόλη.
Πηγή: skai.gr
