Ευρωπαίοι εταίροι και Γερμανοί περιμένουν πολλά από την επόμενη κυβέρνηση του Βερολίνου, που για να επιτύχει θα χρειαστεί να διαβεί… απάτητα μονοπάτια
Σχολιάζει ο Κώστας Αργυρός
Την περασμένη Τετάρτη το βράδυ στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης η οικονομική συντάκτρια από την Φρανκφούρτη αναφερόταν στην πρόταση που έχουν κάνει (εντελώς στα σοβαρά!) εκπρόσωποι εργοδοτών, αλλά και μερικοί οικονομολόγοι για την κατάργηση μίας από τις πολλές ημέρες αργίας μέσα στον χρόνο, ως μια ιδέα που θα δώσει ώθηση σε μια κουρασμένη οικονομία, μιλώντας για μια «προσθήκη» μερικών δισεκατομμυρίων σε ένα ΑΕΠ που ξεπερνά τα 4,5 τρισ. ευρώ.
Η ιδέα αυτή, άσχετα από το πόσο ορθός ή όχι είναι ο σχετικός υπολογισμός, είναι αντιπροσωπευτική της κατάστασης που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη χώρα. Η Γερμανία παραμένει κολλημένη στην ύφεση, οι προβλέψεις για τους δείκτες μεγέθυνσης της οικονομίας την επόμενη διετία δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικές, ο βομβαρδισμός με απειλητικές ειδήσεις συνεχίζεται. Αudi, Siemens, Deutsche Bank ήταν -μόνο αυτή την εβδομάδα- τρεις ακόμα εταιρείες-σύμβολα που ανακοίνωσαν σχέδια περικοπών προσωπικού για τα επόμενα χρόνια.
Αναζητώντας τη «μαγική συνταγή»
Η Γερμανία μοιάζει λοιπόν με έναν πληγωμένο γίγαντα που έχει αρχίσει να παραπατά από τα απανωτά χτυπήματα και ο καθένας έχει την άνεση να προτείνει «του κεφαλιού του», θεωρώντας ότι ένα «τρελό σχέδιο» μπορεί να αποδειχτεί «η μαγική συνταγή» που θα τον κάνει να σταθεί και πάλι σταθερά στα πόδια του. Την ίδια στιγμή οι πολίτες βομβαρδίζονται από πληροφορίες και αναφορές στις απειλές του μέλλοντος και στην ανάγκη «να προετοιμαστούμε για πόλεμο, για να προλάβουμε τον πόλεμο», σε βαθμό που συχνά έχεις την αίσθηση ότι βγαίνοντας από το σπίτι σου θα πέσεις σε… χαρακώματα.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι φοβίες για την εργασία, οι δυσοίωνες προβλέψεις και οι σκέψεις για μετατροπή της οικονομίας σε πολεμική, δυναμώνουν και οι φωνές των «συμμάχων» που καθημερινά ζητούν από τη Γερμανία περισσότερα, με πρώτο πάντα τον φιλόδοξο γείτονα Εμμανουέλ Μακρόν. Μπορεί η επόμενη κυβέρνηση να ανταπεξέλθει σε όλες αυτές τις προκλήσεις, να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των εταίρων στις Βρυξέλλες, αλλά και τις ελπίδες των Γερμανών για κάτι νέο;
Ξεπερνώντας τον εαυτό τους
Ο Φρίντριχ Μερτς, που θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι ο επόμενος καγκελάριος της χώρας, θα πρέπει να νιώθει περίπου σαν ήρωας της μυθολογίας που καλείται να σηκώσει στους ώμους του την υδρόγειο. Ακούραστα υπόσχεται ότι η χώρα του «θα επιστρέψει στην Ευρώπη» και ότι «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» για να επιταχύνει μια αργοκίνητη και ξεπερασμένη από τις εξελίξεις οικονομία.
Δεν είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι έχει τις ικανότητες, αλλά και τη λαϊκή υποστήριξη για να το κάνει. Εκτός αν ξεπεράσει τα όρια του εαυτού του, αν από ένας προβλέψιμος οπαδός του νεοφιλελευθερισμού, που το 2008 εξέδιδε ένα βιβλίο με την απλοϊκή συνταγή της εποχής «Ας τολμήσουμε περισσότερο καπιταλισμό», τώρα τολμήσει να αποτινάξει όλες αυτές τις εμμονές και τα δόγματα που κυριάρχησαν στην πολιτική σκηνή της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Αν, με απλά λόγια, τολμήσει το απρόβλεπτο.
Η αλλαγή στάσης του στο θέμα του «φρένου χρέους», απλώς επιβεβαιώνει ότι οι συνθήκες δεν του δίνουν την πολυτέλεια να είναι προβλέψιμος. Αλλά αυτή ήταν μόνο η αρχή. Μια δήλωση υποταγής στην πραγματικότητα. Το αν έχει τα φόντα να κινηθεί «έξω από το κουτί» χωρίς να σκοντάψει θα φανεί πολύ γρήγορα. Οι εξελίξεις τρέχουν με ρυθμούς που δεν αφήνουν περιθώρια για αναβολές και καθυστερήσεις.