Η θλίψη των μυρίων και η υποκρισία των ολίγων

Ο Πάπας Φραγκίσκος αναπαύεται πλέον στην βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε, μετά από μια τελετή αποχαιρετισμού γεμάτη γνήσια λαϊκή συγκίνηση, αλλά και σκηνές πολιτικού μάρκετινγκ.Ποιος είδε ποιον; Ποιοι αντάλλαξαν χειραψία; Τι φορούσαν και πού κοιμήθηκαν όλοι αυτοί οι εκλεκτοί καλεσμένοι που βρέθηκαν στο Βατικανό, για να δώσουν το παρών σε ένα γεγονός που τράβηξε πάνω του το βλέμμα ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Οι πολιτικοί για μια ακόμα φορά επιβεβαίωσαν ότι ζούμε πια στην εποχή της εικόνας, όπου μερικά τηλεοπτικά πλάνα ή έστω μια φωτογραφία αξίζουν τον κόπο να ταξιδέψουν από κάθε γωνιά της γης για να μπορούν να πουν αργότερα «ήμουν κι εγώ εκεί». Η θλίψη των μυρίων σε αντιδιαστολή με την υποκρισία των λίγων και «ολίγων».

Η πραγματική συγκίνηση των απλών ανθρώπων, που ήταν εκατοντάδες χιλιάδες σήμερα στη Ρώμη, για να αποχαιρετίσουν έναν απλό και σεμνό ποιμενάρχη έμοιαζε σε πλήρη αντίστιξη με τα θλιμμένα πρόσωπα πολιτικών, που καθημερινά με την δράση τους αποδεικνύουν ότι τους χωρίζει ένα αγεφύρωτο χάσμα από τις αρχές του «καλού ανθρώπου από την Αργεντινή», που αναπαύεται πλέον στη βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε, έξω από τα «τείχη» του Βατικανού, όπως ο ίδιος το επιθυμούσε. «Ο ουρανός δε μπορούσε να περιμένει άλλο» έγραψε η tageszeitung για τον Πάπα του θάρρους, της συνέπειας και του χιούμορ.

Χιούμορ, μαύρο είχε τελικά και η Ιστορία που άφησε ως μια από τις τελευταίες εικόνες μιας τόσο γεμάτης ζωής την εικόνα εκείνης της ψυχρής συνάντησης με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, περίπου 20 ώρες πριν τον θάνατο του Φραγκίσκου, σαν υπενθύμιση για τις αγεφύρωτες διαφορές δύο κόσμων και κοσμοθεωριών.

«Πλημμύρισε» η Ρώμη

Η τελετή που ξεκίνησε στις 10 το πρωί τοπική ώρα, στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου κράτησε περίπου δύο ώρες. Το απλό ξύλινο φέρετρο μεταφέρθηκε με το «Papamobil» στον προορισμό του ανάμεσα σε ένα ατελείωτο πλήθος, που είχε από νωρίς κατακλύσει το κέντρο της ηλιόλουστης Ρώμης και του έδωσε το τελευταίο ζεστό χειροκρότημα. Η ταφή έγινε απουσία κοινού με μικρή καθυστέρηση, περίπου τέσσερις ώρες αργότερα, εξαιτίας της κοσμοσυρροής σε όλη τη διαδρομή.

Όπως μεταδίδει από το Βατικανό ο Θεόδωρος Ανδρεάδης-Συγγελάκης «ο Καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, ο αρχαιότερος των Καρδιναλίων στον επικήδειο λόγο του υπενθύμισε ότι στο επίκεντρο της σκέψης και της δράσης του Πάπα ήταν οι φτωχοί, οι ξεχασμένοι, οι μετανάστες και αναφέρθηκε στο πρώτο ταξίδι μετά την εκλογή του στην Λαμπεντούζα και αμέσως μετά στη Λέσβο, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν και η στιγμή που ακούστηκε το «Χριστός Ανέστη».

Αξιοσημείωτο επίσης ότι στην εκκλησία Σάντα Μαρία Ματζόρε τον περίμεναν 40 μετανάστες, 40 άστεγοι, πρώην εκδιδόμενες γυναίκες, τρανσέξουαλ άτομα για να αφήσουν ένα άσπρο λουλούδι στον τάφο του, ως μια υπενθύμιση ότι καθήκον της εκκλησίας και όχι μόνο της καθολικής είναι να βρίσκεται πάντα στο πλευρό των τελευταίων, των ξεχασμένων, όσων δεν έχουν θέση στην εξέδρα των επισήμων».

Συνάντηση ορκισμένων εχθρών

Αν θα αναζητούσε κάποιος ένα θετικό στοιχείο από όλο αυτό το υπερθέαμα, που ακροβατούσε ανάμεσα σε μια λιτή κηδεία και μια άτυπη παγκόσμια σύνοδο κορυφής αυτό θα ήταν στο γεγονός ότι ορκισμένοι εχθροί βρέθηκαν στον ίδιο χώρο και ίσως για κάποιες στιγμές να αναλογίστηκαν γιατί το μήνυμα της ειρήνης και της αλληλεγγύης, που φρόντιζε να μεταδίδει όπου βρισκόταν ο Φραγκίσκος, αγγίζει τόσο πολύ τους απλούς ανθρώπους. Πάνω από 150 ήταν οι ξένες αντιπροσωπείες που διανυκτέρευσαν στην ιταλική πρωτεύουσα.

Κάποιοι σχολιαστές θυμήθηκαν τον όρο «επικήδεια διπλωματία» και έγραψαν ότι κάτι ανάλογο είχε συμβεί και το 2005 στην κηδεία του Ιωάννη Παύλου, του Πολωνού Κάροι Βοϊτίλα, ο οποίος ωστόσο εξέφραζε κάτι εντελώς διαφορετικό από τον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο.

Τότε η εικόνα που είχε προκαλέσει αίσθηση ήταν η χειραψία των προέδρων Ισραήλ και Ιράν, σε μια περίοδο που οι σχέσεις των δύο χωρών ήταν ανύπαρκτες. Τώρα το Ισραήλ εκπροσωπήθηκε απλώς από τον πρέσβη του, αφού η κυβέρνηση Νετανιάχου διέγραψε μετά από μερικές ώρες ακόμα και το τυπικό συλλυπητήριο μήνυμα, που είχε αρχικά δημοσιεύσει στην πλατφόρμα Χ.

Αλλά αυτή η στάση ίσως να είναι και πιο ειλικρινής από εκείνες του Χαβιέ Μιλέι ή του Βίκτορ Όρμπαν, που «ήταν και αυτοί εκεί». Ο πρόεδρος της Αργεντινής που κάποτε είχε χρησιμοποιήσει βαρείς χαρακτηρισμους κατά του Πάπα, αργότερα «αλλαξοπίστησε» και τον χαρακτήρισε τον σημαντικότερο Αργεντίνο της Ιστορίας, ενώ ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έχει μετατρέψει την «πίστη» του στον Χριστιανισμό σε σημαία κατά των ξένων και αλλόθρησκων. Το πολιτικό μάρκετινγκ δεν συμβαδίζει πάντοτε με την ανθρώπινη ευπρέπεια.

Με το μυαλό στην Ουκρανία

Το ενδιαφέρον των ΜΜΕ εστιάστηκε έτσι περισσότερο στην παρουσία των Τραμπ και Ζελένσκι, σε μια στιγμή που οι εξελίξεις στην Ουκρανία βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Ο Αμερικανός πρόεδρος στο μήνυμα του ήδη από το βράδυ της Παρασκευής έδειξε να αντιμετωπίζει το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό από την ανάληψη της προεδρίας ως κάτι ανάμεσα σε μια ευχάριστη εκδρομή και μια διεκπεραίωση μιας διπλωματικής αποστολής.

«Μόλις προσγειώθηκα στη Ρώμη. Μια καλή μέρα σε συνομιλίες και συναντήσεις με τη Ρωσία και την Ουκρανία. Είναι πολύ κοντά σε μια συμφωνία και οι δύο πλευρές θα πρέπει τώρα να έχουν συνάντηση υψηλού επιπέδου για να την ολοκληρώσουν» έγραψε χαρακτηριστικά.

Κάτι τέτοιο βεβαίως δεν επιβεβαιώθηκε ούτε από τη Μόσχα, αλλά κυρίως ούτε από το Κίεβο. Ζελένσκι και Τραμπ είχαν τελικά μια ολιγόλεπτη συνάντηση στο περιθώριο της τελετής, όπως ανακοινώθηκε αργότερα και από τις δύο πλευρές, που την χαρακτήρισαν «ιδιωτική, αλλά εποικοδομητική».

Προφανώς η απάντηση σε ένα πόλεμο, που κρατάει πλέον πάνω από τρία χρόνια δεν θα μπορούσε να δοθεί σε μια μέρα, έστω βαθιάς κατάνυξης και περισυλλογής. Αυτό θα φανεί τις επόμενες ημέρες.

Ακόμα περισσότερος χρόνος θα χρειαστεί για να διαφανεί αν αυτή η αλλαγή πορείας, αλλά και εικόνας της καθολικής εκκλησίας που δρομολόγησε ο Φραγκίσκος θα συνεχιστεί από τον διάδοχό του ή αν η ασφάλεια της εσωστρέφειας και της τυπολατρίας θα επιστρέψει στα παπικά διαμερίσματα.

Πηγή: Deutsche Welle