Εξέδιδε κανονισμούς, απέπνεε ανθρωπιά στις συναντήσεις του με τα θύματα, αλλά η κάθαρση και η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεών του, δεν εξαρτιόταν αποκλειστικά από αυτόν…
Ο Φραγκίσκος έγινε Πάπας το 2013 μετά την παραίτηση-σοκ του Βενέδικτου XVI. Λίγο μετά την εκλογή του, σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, επισκέφτηκε τον Βενέδικτο στο Castel Gandolfo, την παπική θερινή κατοικία νότια της Ρώμης.
«Μου έδωσε ένα μεγάλο λευκό κουτί», έγραψε ο Πάπας Φραγκίσκος. «Όλα είναι εδώ μέσα», μου είπε. «Έγγραφα που σχετίζονται με τις πιο δύσκολες και οδυνηρές καταστάσεις για το Βατικανό. Υποθέσεις κακοποίησης, διαφθοράς, σκοτεινές συναλλαγές, αδικοπραξίες». Η κουλτούρα της μυστικότητας βοήθησε για ακόμη μια φορά να συγκαλυφθεί η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων.
Η παιδοφιλία αποδείχτηκε ότι ήταν η πιο δύσκολη μάχη του Πάπα Φραγκίσκου κατά τη διάρκεια της θητείας του. Παρόλο που ο ίδιος δεσμεύτηκε προσωπικά για την αντιμετώπισή της, λαμβάνοντας συχνά ριζοσπαστικές αποφάσεις, η υπόλοιπη ιεραρχία – οι επίσκοποι και η γραφειοκρατία του Βατικανού – δεν τον υποστήριζε πάντα.
Εξέδιδε κανονισμούς, απέπνεε ανθρωπιά στις συναντήσεις του με τα θύματα, αλλά η ενδελεχής κάθαρση και η αποδοχή της αλήθειας, η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεών του, δεν εξαρτιόταν αποκλειστικά από αυτόν.
Ο Φραγκίσκος δεν ήταν σε θέση να τα χειριστεί όλα μόνος του. Μια κοινή κριτική από τις ενώσεις των θυμάτων σε όλο τον κόσμο είναι ότι αυτή ήταν μια εποχή με ωραία λόγια και πολλά μέτρα, αλλά με μικρή πρόοδο. Στην άνιση ισορροπία αυτής της μάχης, η περίπτωση της Ισπανίας είναι σημαντική: ο Πάπας έκανε πάντα τα στραβά μάτια.
Παρά τις αποκαλύψεις, ο Φραγκίσκος αποφάσισε να αναθέσει τη διαχείριση του προβλήματος στην ισπανική εκκλησία και να μην το αντιμετωπίσει. Το αποτέλεσμα ήταν χρόνια άρνησης, αδράνειας και αδιαφάνειας, με ελάχιστη ή καθόλου πρόοδο.
Όταν ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο ανέλαβε την έδρα του Αγίου Πέτρου τον Μάρτιο του 2013, συνέχισε τη γραμμή του προκατόχου του, Βενέδικτου XVI, ωστόσο δεν παρατηρήθηκε καμία προφανής στροφή.
Υπέθεσε ότι η Εκκλησία είχε ήδη αντιδράσει. Πράγματι, μία από τις πρώτες του αποφάσεις ήταν να απορρίψει το αίτημα του ΟΗΕ εκείνο το έτος να απομακρυνθούν «από τις θέσεις τους και να παραδοθούν στην αστυνομία όλοι όσοι βρέθηκαν ένοχοι για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων». Ο Φραγκίσκος αντιστάθηκε. «Η ευθύνη ανήκει στο δικαστικό σύστημα», απάντησε η Αγία Έδρα.
Είναι αλήθεια ότι ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πολλά ανοιχτά μέτωπα και μεταξύ όλων των μεταρρυθμίσεων που εφάρμοσε, αποφάσισε τον Μάρτιο του 2014 να δημιουργήσει ένα ad hoc όργανο, την Ποντιφική Επιτροπή για την Προστασία των Ανηλίκων. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, έχει συνεισφέρει ελάχιστα και έχει περάσει και η ίδια στιγμές κρίσης, με ανοιχτές επικρίσεις από ορισμένα μέλη σχετικά με την αναποτελεσματικότητά της και καταγγελίες για εσωτερικές δυσκολίες. Η Επιτροπή χρειάστηκε, σχεδόν, 10 χρόνια για να συντάξει την πρώτη της έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2024, χωρίς να συνεισφέρει κάτι καινούριο στα ήδη γνωστά προβλήματα.
Χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να αλλάξει κάτι, λόγω μιας πρώτης προσωπικής εμπειρίας με το σκάνδαλο που άλλαξε τη θέση του Πάπα: τις υποθέσεις κακοποίησης στη Χιλή. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του τον Ιανουάριο του 2018 στη Χιλή και το Περού, μαζί με μια θερμή υποδοχή στο Σαντιάγο, αντιμετώπισε επίσης διαμαρτυρίες από μια ομάδα θυμάτων που επιτέθηκαν στον επίσκοπο της πόλης Οσόρνο, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι κάλυπτε παιδόφιλους.
Τα θύματα των σεξουαλικών επιθέσεων από τον ιερέα Fernando Karadima έλαβαν μια λιτή απάντηση από τον Πάπα: «Δεν υπάρχει ούτε ένα στοιχείο εναντίον του». Όμως το επεισόδιο αυτό τον αναστάτωσε εσωτερικά, ειδικά μετά τη συνάντηση με κάποια από τα θύματα, μια εμπειρία που τον συγκίνησε βαθιά. Συνειδητοποίησε επίσης ότι οι πληροφορίες που λάμβανε από τους επισκόπους ήταν αναξιόπιστες. Τότε διέταξε τη δική του έρευνα για την υπόθεση από δύο από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του, τον επίσκοπο της Μάλτας, Charles Scicluna, και τον Ισπανό ιερέα Jordi Bertomeu. Το αποτέλεσμα της έκθεσής τους ήταν καταστροφικό, αναγκάζοντας τον Πάπα να αναγνωρίσει σε επιστολή του προς τη χιλιανή κοινότητα ότι είχε κάνει «σοβαρά σφάλματα κρίσης». Κάλεσε όλους τους επισκόπους της Χιλής στο Βατικανό και τους ανάγκασε να παραιτηθούν μαζικά τον Ιούνιο του 2018.
Μετά το σκάνδαλο της Εκκλησίας της Χιλής, «ξεφύτρωσαν» και νέες υποθέσεις σε άλλες χώρες, από τη Γερμανία έως την Αυστραλία, κατηγορώντας ενίοτε εξέχουσες προσωπικότητες, όπως τον καρδινάλιο και επίτιμο αρχιεπίσκοπο της Ουάσιγκτον, Theodor McCarrick, ο οποίος τελικά απελάθηκε. Η Γαλλική Επισκοπική Διάσκεψη ανακοίνωσε επίσης την έναρξη μιας μεγάλης ανεξάρτητης έρευνας, η οποία ολοκληρώθηκε το 2021 με μια έκθεση που αναφερόταν σε περισσότερες από 330.000 περιπτώσεις.
Αντιμέτωπος με μια χιονοστιβάδα υποθέσεων παιδοφιλίας παγκοσμίως, το 2018 ο Φραγκίσκος ευχαρίστησε τον Τύπο για το έργο του, αποκάλεσε την ιεραρχία της Εκκλησίας, η οποία έκανε τα στραβά μάτια, «λύκους» και συγκάλεσε επισκόπους από όλο τον κόσμο σε μια σύνοδο κορυφής στο Βατικανό αφιερωμένη αποκλειστικά στην παιδοφιλία.
Τον Φεβρουάριο του 2019, ο Ποντίφικας ενέκρινε μια σημαντική μεταρρύθμιση του εκκλησιαστικού δικαίου, ένα motu proprio με την ονομασία «Vos estis lux mundi», το οποίο απαιτούσε έρευνες για τους παιδόφιλους κληρικούς μετά τη γνώση οποιουδήποτε στοιχείου, ακόμη και ανώνυμα παραδιδόμενου, ή αναφορών στον Τύπο. Μέχρι τότε, για την Εκκλησία, τα θύματα που εμφανίζονταν στα μέσα ενημέρωσης δεν υπήρχαν, παρά μόνο αν απευθύνονταν σε έναν επίσκοπο ή στον προϊστάμενο ενός θρησκευτικού τάγματος.
Ο Πάπας Φραγκίσκος πέτυχε περιστασιακές αλλαγές και συχνά δεν συνέβαινε τίποτα αν τα θύματα ή οι δημοσιογράφοι κατάφερναν να του πάρουν συνέντευξη και να του πουν την ιστορία τους. Ο παπισμός του Φραγκίσκου σηματοδότησε μια ρήξη με το απόμακρο, ακαδημαϊκό ύφος του Βενέδικτου. Ωστόσο, χιλιάδες θύματα σε όλο τον κόσμο δεν ήταν τόσο τυχεροί και περιμένουν ακόμα μια απάντηση…
Πηγή: skai.gr
