Η χρήση χημικών όπλων από τον Άσαντ σε ομάδες ανταρτών και αμάχους χαρακτήρισε τις πρώτες μέρες του εμφυλίου πολέμου στη Συρία –
Οι αντάρτες κατέλαβαν τον έλεγχο της πρωτεύουσας της Συρίας την Κυριακή, τερματίζοντας την εξουσία του Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος χρησιμοποίησε χημικά όπλα για να σκοτώσει χιλιάδες δικούς του πολίτες κατά τη διάρκεια του 13χρονου εμφυλίου πολέμου στη χώρα.
Τώρα, μια ομάδα πολιτοφυλακής που κάποτε είχε δεσμούς με το Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα, πριν τις αποκηρύξει το 2016, ελέγχει τη Δαμασκό και, πιθανώς, ό,τι έχει απομείνει από το οπλοστάσιο του Άσαντ, προκαλώντας ανησυχίες στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες ότι τα χημικά όπλα θα μπορούσαν να πέσουν σε λάθος χέρια.
Ποια είναι η ιστορία της Συρίας με τα χημικά όπλα;
Η χρήση χημικών όπλων από τον Άσαντ σε ομάδες ανταρτών και αμάχους χαρακτήρισε τις πρώτες μέρες του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, τόσο που το 2012, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα προειδοποίησε ότι η συνεχιζόμενη χρήση τους θα ξεπερνούσε την «κόκκινη γραμμή» που θα δικαιολογούσε τη στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ.
Ο Άσαντ αγνόησε την προειδοποίηση και στις 21 Αυγούστου 2013 εξαπέλυσε επίθεση με αέριο σαρίν στη Γούτα, ένα προάστιο κοντά στη Δαμασκό, σκοτώνοντας περισσότερους από 1.400 αμάχους, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες παιδιά.
Υπό την απειλή των αμερικανικών αντιποίνων, ο Άσαντ συμφώνησε σε μια συμφωνία υπό των ΗΠΑ και της Ρωσίας για την εξάλειψη του προγράμματος χημικών όπλων της χώρας του, το οποίο μέχρι τότε αρνούνταν ότι είχε, και να προσχωρήσει σε μια διεθνή συνθήκη που απαγορεύει τα χημικά όπλα.
Στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων , έναν διεθνή οργανισμό παρακολούθησης, ανατέθηκε η καταστροφή των αποθεμάτων χημικών όπλων της Συρίας το 2013, μια επιχείρηση για την οποία κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης εκείνης της χρονιάς.
Τους επόμενους εννέα μήνες, ο OPCW κατέστρεψε περίπου 1.100 μετρικούς τόνους σαρίν, VX και αέριο μουστάρδας και τους μηχανισμούς παροχής τους, και πιστοποίησε, τον Ιούνιο του 2014, ότι όλα τα δηλωμένα όπλα της Συρίας είχαν αφαιρεθεί.
Γιατί υπάρχει ανησυχία
Στην πιστοποίηση του OPCW αναφέρθηκε ωστόσο ότι καταστράφηκαν τα χημικά όπλα που είχαν «δηλωθεί» από τη Συρία.
Αλλά η απογραφή της Συρίας δεν ήταν πλήρης.
Ακόμη και εκείνη την εποχή, αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του OPCW υποψιάζονταν ότι ο Άσαντ είχε κρύψει μερικά από τα αποθέματά του και τις εγκαταστάσεις χημικών όπλων του από τους επιθεωρητές, μια υποψία που επιβεβαιώθηκε τρία χρόνια αργότερα, όταν περισσότεροι από 80 άμαχοι σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμό με χημικά από Συριακές δυνάμεις στο Khan Sheikhoun.
«Πάντα ξέραμε ότι δεν είχαμε καταστρέψει τα πάντα, ότι οι Σύροι δεν ήταν ειλικρινείς στη δήλωσή τους», είπε τότε στους New York Times ο Άντονι Μπλίνκεν, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών υπό τον πρόεδρο Ομπάμα.
Σχεδόν ακριβώς ένα χρόνο μετά την επίθεση στο Khan Sheikhoun, περίπου 50 ακόμη άνθρωποι σκοτώθηκαν στις 7 Απριλίου 2018, σε μια άλλη επίθεση με χημικό παράγοντα κοντά στη Δαμασκό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Γαλλία απάντησαν βομβαρδίζοντας τρεις κρατικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης και έρευνας χημικών όπλων κοντά στη Δαμασκό. Ωστόσο, αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας υποψιαζόταν ότι η συριακή κυβέρνηση πιθανότατα είχε διατηρήσει μέρος της ικανότητάς της να χρησιμοποιεί χημικά όπλα.
Πόσα χημικά όπλα έχουν απομείνει και πού βρίσκονται τώρα;
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ παρακολουθούσαν στενά ύποπτες τοποθεσίες αποθήκευσης χημικών όπλων στη Συρία, αναζητώντας ενδείξεις ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις μπορεί να ετοιμάζονταν να χρησιμοποιήσουν τα εναπομείναντα αποθέματα για να εμποδίσουν τους αντάρτες να καταλάβουν την πρωτεύουσα. Τώρα που η κυβέρνηση Άσαντ έπεσε, υπάρχει ανησυχία ότι τα όπλα θα μπορούσαν να κλαπούν ή να χρησιμοποιηθούν.
Στις 9 Δεκεμβρίου, το Ισραήλ επιβεβαίωσε ότι είχε πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές σε ύποπτα αποθέματα χημικών όπλων και πυραύλων στη Συρία για να εμποδίσει να πέσουν τα όπλα «στα χέρια εξτρεμιστών», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ.
Ο Ραλφ Τραπ, ένας ανεξάρτητος σύμβουλος για τον αφοπλισμό χημικών και βιοόπλων, ο οποίος παρακολούθησε στενά την εξέλιξη του προγράμματος χημικών όπλων της Συρίας και την καταστροφή του, είπε ότι υποψιάζεται πως ό,τι απομένει από το οπλοστάσιο χημικών όπλων της κυβέρνησης είναι μικρό.
Πόσο εύκολα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν χημικά όπλα;
Δύσκολα. Τα χημικά όπλα δεν αποθηκεύονται σε μορφή έτοιμη προς χρήση. Οι χημικές ουσίες για το αέριο σαρίν μπορούν να ενωθούν στην κεφαλή μόνο λίγο πριν από την ανάπτυξη — ώρες ή το πολύ ημέρες, είπε ο Τραπ.
«Αν δεν ξέρουν πώς να τα ανακατέψουν μαζί και πώς να το κάνουν με ασφάλεια χωρίς να αυτοκτονήσουν, θα ήμουν δύσπιστος σχετικά με μια ένοπλη ομάδα», πρόσθεσε.
Τι μπορεί να γίνει για να διατηρηθεί το οπλοστάσιο ασφαλές;
Ο OPCW ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι παρακολουθεί στενά τις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία, καθώς και την ασφάλεια και την ακεραιότητα όλων των δηλωμένων χώρων έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής, αποθήκευσης και δοκιμών χημικών όπλων της χώρας. Μόλις συγκροτηθεί μια νέα κυβέρνηση, ο Τραπ είπε ότι ο OPCW θα προσπαθήσει να συνεργαστεί με τη νέα ηγεσία για να καταστρέψει ό,τι έχει απομείνει.
Πηγή: skai.gr