
Έχοντας επιδείξει ελάχιστη επιθυμία για συμβιβασμό ή παραχωρήσεις μέχρι τώρα, θα μπορούσε ο Πούτιν να πειστεί ότι τώρα είναι η στιγμή να κλείσει μια συμφωνία;
Τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση Τραμπ έκανε πρόταση για μια ολοκληρωτική εκεχειρία στην Ουκρανία διάρκειας 30 ημερών. Η Ουκρανία συμφώνησε. Η Ρωσία όχι. Ή μάλλον, κατέθεσε έναν μακρύ κατάλογο προϋποθέσεων, όπως σημειώνει ο ανταποκριτής και αναλυτής του BBC Steven Rosenberg. Αντί για 30 ημέρες, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε πασχαλινή εκεχειρία διάρκειας 30 ωρών. Το Σάββατο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μονομερή πασχαλινή εκεχειρία στην Ουκρανία μέχρι τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα στη Μόσχα.
Π Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε ότι καθοδηγήθηκε για την απόφαση από «ανθρωπιστικές» σκέψεις. Ο ισχυρισμός αυτός όμως αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό στην Ουκρανία, μετά από τρία και πλέον χρόνια πολέμου στη χώρα. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το πρωί της Κυριακής, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε ότι «ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να δημιουργήσει τη γενική εντύπωση κατάπαυσης του πυρός, ενώ σε ορισμένες περιοχές εξακολουθεί να συνεχίζει τις προσπάθειες προέλασης και προκαλεί απώλειες στην Ουκρανία».
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας είχε διαφορετική άποψη. Σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι «όλα τα ρωσικά στρατεύματα στη ζώνη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης [‘ετσι αποκαλεί το Κρεμλίνο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία] από τις 18:00 ώρα Μόσχας (και Ελλάδος) στις 19 Απριλίου τήρησαν αυστηρά το καθεστώς κατάπαυσης του πυρός και διατήρησαν τις τρέχουσες θέσεις τους». Ακόμη, ο ρωσικός στρατός κατηγόρησε την Ουκρανία για παραβίαση της εκεχειρίας.
Είναι η πασχαλινή εκεχειρία της Ρωσίας απλά ένα διπλωματικό κόλπο του Πούτιν; Ή μήπως αποτελεί ένα πραγματικό βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου;
Οι πιο σκεπτικοί θεωρούν ότι η 30ωρη εκεχειρία έχει λιγότερο να κάνει με την προώθηση της ειρήνης και περισσότερο με τη διατήρηση καλών σχέσεων με τον Λευκό Οίκο και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την επιστροφή του Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο, ο Πούτιν προσπαθεί να αποκαταστήσει τους δεσμούς με την Ουάσινγκτον και να ανοίξει το δρόμο για μια νέα εποχή συνεργασίας.
Ωστόσο, πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων (συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Τραμπ) έχουν υποδηλώσει ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο ανυπόμονη με την έλλειψη προόδου για επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία. Ο Τραμπ έχει απειλήσει ότι θα αποχωρήσει από τις προσπάθειες διαμεσολάβησης για μια ειρηνευτική συμφωνία, εάν φανεί ότι είναι απίθανο να επιτευχθεί εκεχειρία.
Ανακοινώνοντας μια μονομερή εκεχειρία – έστω και σύντομης διάρκειας – το Κρεμλίνο μπορεί να υποστηρίξει ότι η Ρωσία – και όχι η Ουκρανία – είναι αυτή που δεσμεύεται για την ειρήνη. Η Μόσχα κατηγορεί ήδη το Κίεβο για παραβιάσεις της εκεχειρίας και συνέχιση των μαχών.
Όπως σημειώνει ο Rosenberg, πρέπει να λάβουμε στα υπόψη ότι αυτή η σύντομη κατάπαυση του πυρός κηρύχθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η ανακοίνωση του Σαββάτου πρόσφερε ελάχιστο χρόνο σε οποιαδήποτε πλευρά – Ρωσία ή Ουκρανία – να προετοιμαστεί πλήρως για αυτήν.
Υπάρχει όμως και μια πιο αισιόδοξη οπτική για το ζήτημα.
Η «πασχαλινή εκεχειρία» του Κρεμλίνου αποτέλεσε έκπληξη. Αλλά δεν ήρθε από το πουθενά.
Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξε έντονη διεθνής διπλωματία για τον τερματισμό των μαχών.
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, έχει συναντηθεί με τον Πούτιν τρεις φορές μέσα σε δύο μήνες. Ο απεσταλμένος του ηγέτη του Κρεμλίνου Κιρίλ Ντμίτριεφ πέταξε πρόσφατα στην Ουάσινγκτον.
Πριν από λίγες ημέρες ο Γουίτκοφκαι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο βρέθηκαν στο Παρίσι για συνομιλίες σχετικά με την Ουκρανία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Εκεί βρισκόταν και αντιπροσωπεία από την Ουκρανία.
Μήπως υπάρχει μια σπάνια ελπίδα για ειρήνη;
Παρά τις αναφορές για συνεχιζόμενες μάχες, θα μπορούσε η 30ωρη κατάπαυση του πυρός να εξελιχθεί σε κάτι πιο ουσιαστικό, πιο ολοκληρωμένο;
Έχοντας επιδείξει ελάχιστη επιθυμία για συμβιβασμό ή παραχωρήσεις μέχρι τώρα, θα μπορούσε ο Πούτιν να πειστεί ότι τώρα είναι η στιγμή να κλείσει μια συμφωνία; Είναι δύσκολο να το δούμε αυτό αυτή τη στιγμή.
Από την άλλη πλευρά, όταν πρόκειται για διπλωματία, δεν έχουμε γνώση για όλες τις συζητήσεις που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες ή για τις λεπτομέρειες των πιθανών συμφωνιών που συζητούνται. Έχουμε την τάση να βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου – γεγονός που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω απροσδόκητων ανακοινώσεων.
Πηγή: skai.gr